Nema niti jedne jedine značajne misli koju glupost nije umela smesta da iskoristi; ona može da se svuda kreće i navlači na sebe svako ruho istine. A istina, ona je uvek samo jedna jedina odeća, jedan jedini put: istina je uvek hendikepirana.
U delu austrijskog pisca Roberta Muzila, čiji je citat iz knjige Čovek bez svojstava (1930-1941) poslužio za početak ove krate priče o slikarstvu Žolta Kovača, gluposti se pristupa kao fenomenu koji reflektuje paradokse društvenih odnosa i ponašanja u turbulentnom vremenu pred stupanje nacizma na vlast u Nemačkoj i Austriji i početak Drugog svetskog rata. Glupost je u istoriji modernog sveta odigrala značajnu i pogubnu ulogu, zadržavši se i u savremenosti kao uporni pokretač i pratilac novih paradoksa i banalnosti koji oblikuju naše stvarnosti u eri postistine. Potencijal gluposti da “istinu učini hendikepiranom” umetnost je, sa druge strane, iskoristila kao uspešnu taktiku da preispita autoritete svoje istorije. Zbog sposobnosti da “navlači na sebe svako ruho (umetničke) istine”, glupost se u umetnosti, još od dadaističkih i dišanovskih provokacija, angažuje kao strategija za demistifikaciju konvencija na kojima kompleksni organizam umetnosti temelji svoju istinitost.
Povratak glupih slika (2020-2022) Žolta Kovača je umetnički projekat koji u gluposti pronalazi vitalnost duhovitog demistifikatora slikarstva. Glupe slike Kovač u svoj opus uvodi 2008. godine kada, referišući na banalnost kao dominantni označitelj javnog života, u slikarstvu ispituje mogućnosti banalizacije kao postupka stvaranja slike. On sa intencijom kreira “banalnu” strukturu slike: apstraktne bojene forme (mrlje, krugove, fleke) raspoređuje na površinu slike od aluminijuma u ravnomernom ritmu, vodeći računa o tome da njihovi koloristički odnosi budu zasnovani “glupim” kombinacijama boja koje podržavaju zacrtanu “banalnu” šemu. Glupe slike postoje kao meditacije o glupoj stvarnosti u kojoj nastaju, bez namere da saopšte nekakvu skrivenu poruku, odnosno istinu o savremenosti koja bi utvrdila superiornost slikarstva kao umetnosti razotkrivanja iluzije. Kada se više od deset godina kasnije (2020) vraćaju u fokus Žolta Kovača, glupe slike iznova “navlače ruho” amblematske modernističke strukture ovog medija: tačke/mrlje ujednačenih dimenzija nanete sprejevima različitih boja raspoređene su na neutralnoj (beloj) površini platna aludirajući na linearnu logiku grid-a.2 Prerušene u autonomne, autoreferentne, repetitivne strukturalne mreže precizno uređenih odnosa elemenata prostora slike i njihovih kolorističkih karakteristika, Glupe slike se vraćaju kao apstraktni šabloni (pattern) koji do apsurda dovode autorstvo umetničkog gesta i ideal ostvarenja autentičnog slikarskog rukopisa – kao slike koje simuliraju slikarstvo kako bi slikarskim sredstvima razotkrile svaku iluziju o slikarstvu kao intelektualnoj praksi i/ili manuelnoj veštini.
Žolt Kovač u Povratku glupih slika nastavlja nepretencioznu, ozbiljnošću neopterećenu dekonstrukciju mitske figure slikara i mitskog statusa slikarstva, čemu je posvećen tokom svoje duge umetničke karijere. Da li je glupost dovoljno moćna da raskrinka pretpostavljeni prestiž slikarstva ili je slika dovoljno nemoćna da posustane pred intervencijom gluposti?
Ana Ereš
ŽOLT KOVAČ
Rođen u Pančevu 1975. godine. Po svršetku Matematičke gimnazije u Beogradu 1994. godine upisuje Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu, odsek slikarstvo, na kom i magistrira 2002. godine.
Doktorske studije umetnosti završava 2016. godine na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Priredio je 28 samostalnih izložbi i izlagao na preko 100 grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Radi kao profesor strukovnih studija na Akademiji tehničkih strukovnih studija Beograd, gde je šef Katedre sa likovne i digitalne umetnosti. Suosnivač i urednik internet magazina za savremenu umetnost Supervizuelna (www.supervizuelna.com). Svirao bas gitaru u alternativnoj rok grupi Jarboli. Živi u Beogradu.
Izložba će biti otvorena do 18.11.2022. radnim danima od 10 do 20, subotom od 10 do 16 časova.
